Slaappraten is een verschijnsel dat enigszins afwijkt van een normale, ononderbroken, rustgevende slaap. Is het gevaarlijk? Weliswaar wordt het geclassificeerd als een slaapstoornis, maar in de meeste gevallen brengt het geen risico’s op gezondheidscomplicaties met zich mee. Het mag echter niet door ons volledig worden onderschat, want het is een zeker alarm dat door ons lichaam wordt uitgezonden en een aanwijzing is van iets. Het kan een symptoom zijn van een slechte mentale conditie van de slaper, een hoge zenuwspanning of een te grote dagelijkse inspanning, zowel lichamelijk als geestelijk. Ook middelenmisbruik en bepaalde ziekten kunnen factoren zijn die verantwoordelijk zijn voor oncontroleerbaar slaappraten. Lees het artikel en ontdek wat de mogelijke oorzaken van slaappraten zijn en hoe u van deze specifieke slaapstoornis kunt afkomen.
Slaap praten – een eigenaardige nachtelijke aandoening met vele facetten. Waarom praten we in onze slaap?
Slaappraten is een van de meest eigenaardige kwalen. Het manifesteert zich op verschillende manieren – door onzin uit te kramen, met scheldwoorden te gooien, te schreeuwen, fictieve dialogen met iemand te voeren of in een vreemde taal te spreken. Vaak draagt praten in je slaap bij tot het bewusteloos raken van de partner die naast je slaapt. Ondertussen blijft de slaapprater slapen en is zich niet bewust van zijn of haar monoloog. Wat is de oorsprong van dit overigens vreemde verschijnsel van praten in de slaap, d.w.z. in een toestand van tijdelijke bewusteloosheid?
Slaappraten (de beroepsnaam is somnilokia) is een van de meest voorkomende slaapstoornissen, of parasomnieën. Het is het onbewust hardop uitspreken van woorden door een persoon die in slaap verzonken is en is meestal een symptoom van ernstige stress of onvoldoende slaap. Het is meestal onbehandelbaar, maar het is een verschijnsel dat het waard is te onderzoeken, hetzij voor de psychologische toestand van de slaper zelf, hetzij voor het comfort van het huishouden (praten in zijn slaap, en nog meer schreeuwen in zijn slaap, kan de slaap van anderen sterk verstoren).
Slaappraten kan episodisch voorkomen, matig frequent (ongeveer een keer per week) of frequent (elke nacht of bijna elke nacht).
Alle slaapstoornissen (parasomnieën) komen tot uiting in abnormaal en ongecontroleerd gedrag (bewegingen, spraak) tijdens de slaap of onmiddellijk na het ontwaken.
Naast slaap praten, zijn er nog andere parasomnieën:
- slaapwandelen (somnambulisme),
- bruxisme (knarsen van de tanden),
- nachtmerries,
- nachtmerries,
- slaapverlamming,
- slaapvergiftiging.
Slaappraten is een van de mildere slaapstoornissen. Het veroorzaakt niet zoveel ongerustheid bij de slaper in de naaste omgeving als bijvoorbeeld slaapwandelen. Het is ook niet gewelddadig en brengt niet de effecten met zich mee van paniek, ademhalingsmoeilijkheden, extreme spierspanning en plotseling ontwaken in een staat van doodsangst bij de slaper, zoals het geval is bij nachtmerries en nachtmerries. Anderzijds is slaappraten, zoals alle slaapstoornissen, ook een afwijking, kan het de nachtelijke herstelprocessen van het lichaam negatief beïnvloeden en kan het een aanwijzing zijn van geestelijke of lichamelijke uitputting. Ongetwijfeld moet dit voor ons een stimulans zijn om onze levensstijl en onze zenuwtoestand nauwlettender in het oog te houden.
Slaap praten – symptomen
In de meeste gevallen heeft praten in de slaap niets te maken met normale, logische spraak. Meestal zijn het slechts losse woorden, onverstaanbaar gebrabbel of gefragmenteerde zinnen die door de slaper worden uitgesproken. Slaappraten kan in elke fase van de slaap voorkomen, maar komt vaker voor in de NREN-fase (non-rapid eye movement) van de diepe slaap. Hoe ondieper de slaap, hoe begrijpelijker de inhoud die door de slaper wordt uitgesproken.
Lees ook: Fasen van de slaap
Veel voorkomende symptomen van slaap praten
- het uitspreken van onvolledige, gefragmenteerde of onlogische zinnen,
- het uitspreken van losse woorden of groepen van onsamenhangende woorden,
- mompelende, onduidelijke uitspraken,
- mompelend, slaapwandelend.
Minder voorkomende symptomen van slaap praten
- illusie van praten met een ander persoon,
- schreeuwend in slaap,
- vloeken in iemands slaap,
- kreunend in je slaap,
- huilen in je slaap,
- lachen in je slaap,
- in je slaap praten in een vreemde taal.
Slaap praten – oorzaken
Zoals de meeste slaapstoornissen kan ook slaappraten een erfelijke basis hebben of het gevolg zijn van onze levensstijl en onze huidige mentale toestand.
Factoren die bijzonder bevorderlijk zijn voor het ontstaan van slaap praten
- genetica (als je ouders of iemand anders in je naaste familie in hun slaap praatten, is er een risico dat jij het ook krijgt),
- koorts,
- post-traumatische stress stoornis,
- het nemen van bepaalde medicijnen,
- bepaalde ziekten (bv. geestesziekte, ziekte van Parkinson, slaapapneu),
- alcoholgebruik (vooral in grote hoeveelheden en voor het slapen gaan),
- gebruik van drugs,
- roken,
- slaaptekort,
- onregelmatige levensstijl,
- zware stress,
- hoge psychologische stress,
- die zeer sterke emoties ervaart,
- neurotische stoornissen,
- depressieve stoornissen, angst,
- traumatische ervaringen uit het recente verleden,
- overmatige fysieke inspanning, uitputting,
- overwerk, zware werklast.
Schreeuwen in je slaap
Soms neemt het simpele mompelen en praten in je slaap een veel sterkere vorm aan en wordt het luid gekreun of geschreeuw. Dit kan het voor mensen die in dezelfde kamer slapen aanzienlijk moeilijk maken om gezond te slapen, en kan zelfs mensen die in andere kamers slapen wakker maken. Slaapschreeuwen gaat niet zelden gepaard met heftige bewegingen van de slaper – zwaaien met de benen, woelen, schokken.
Al deze symptomen wijzen gewoonlijk op een slechte mentale toestand en hoge nervositeit. Ze kunnen ook het gevolg zijn van recente ernstige levenservaringen .
In het geval van regelmatig terugkerende episoden van schreeuwen in de slaap, worden psychotherapie of verschillende ontspannings- en anti-stress technieken aanbevolen. In geval van een frequent en ernstig schreeuwprobleem in combinatie met nachtmerries en nachtangst, is soms een farmaceutische behandeling (bv. met antidepressiva of selectieve serotonineheropnameremmers) aangewezen.
Slaap praten bij kinderen
Slaappraten komt zowel bij volwassenen als bij kinderen voor. Bij kinderen komt het verschijnsel nog vaker voor. Het verschijnt meestal tussen 3 en 10 jaar oud. Het komt naar schatting bij 40-50% van de kinderen voor. Meestal wordt slaappraten bij kinderen veroorzaakt door de grote hoeveelheid prikkels, emoties en gewaarwordingen die overdag worden aangeboden, en het kan ook het gevolg zijn van stress of koorts.
Meestal is slaappraten bij kinderen niet gevaarlijk en gaat het over met de leeftijd, meestal in de puberteit. Als het slaappraten van uw kind echter toeneemt en gepaard gaat met schreeuwen, angsten, nachtmerries of ander verontrustend gedrag, is het de moeite waard medisch advies in te winnen.
Wat betekent praten in je slaap?
Als een persoon met wie we een slaapkamer delen in zijn slaap praat, proberen we meestal uit te zoeken wat hij bedoelt. We proberen haar woorden te interpreteren en erkennen dat het belangrijke boodschappen voor ons kunnen zijn. Het is zeker niet de moeite waard om je met deze zaken bezig te houden. We mogen praten in de slaap niet behandelen alsof het normale spraak is, want het gebeurt volledig buiten het bewustzijn van de persoon.
De effecten van slaap praten
In de meeste gevallen is praten in de slaap een onschuldig verschijnsel zonder risico’s voor de gezondheid. Alleen als het praten in de slaap vaker voorkomt, overgaat in schril schreeuwen of gepaard gaat met angsten, nachtmerries, hevig schudden in de slaap, schoppen met de benen enz. is het raadzaam medisch advies in te winnen.
Slaap praten – hoe het te behandelen?
Er zijn geen farmacologische of psychologische behandelingen voor slaap praten. Het is geen ziekte, slechts een lichte afwijking die meestal onder controle kan worden gehouden (of sterk kan worden verlicht) door de volgende tips toe te passen:
- voorkom te weinig slaap, zorg voor voldoende slaap van goede kwaliteit en kwantiteit (verbetering van de slaaphygiëne vermindert in de meeste gevallen aanzienlijk parasomnieën, waaronder slaappraten),
- zorgen voor het juiste circadiane ritme,
- zorgen voor een regelmatige levensstijl,
- roken en alcoholmisbruik te vermijden,
- stress te vermijden, en in geval van frequent contact met stressfactoren, antistresstechnieken te gebruiken en voedingssupplementen te nemen die adaptogenen in hun samenstelling bevatten,
- Vermijd overwerk, buitensporige verantwoordelijkheden, een toestand van nerveuze en fysieke uitputting, vind tijd om te ontspannen,
- ga niet naar bed in een toestand van spanning, nervositeit, een vlaag van gedachten, probeer ’s avonds te kalmeren, te ontspannen, te resetten.
Check: Welke matras moet ik kiezen?
